Siergrassen – een overzicht

Het besef dat gras in de tuin niet alleen kan worden gebruikt vanwege de gelijkenis met een biljartlaken, maar dat het ook een karaktervolle sierplant kan zijn, is pas de laatste jaren doorgedrongen.

Men zou de belangrijkste eigenschappen van siergrassen kunnen samenvatten onder de woorden: krachtig en soepel, bewegend en doorzichtig. De gratie en de schoonheid van de siergrassen zit hem vooral in de combinatie van de krachtige opgaande groeiwijze, de soepele buigzame bladeren en hun subtiele bloeiwijze. Vooral de forse siergrassen zoals Miscanthus sinensis of Calamagrostis acutiflora zorgen door hun krachtige vorm en hun omvang voor een stuk dramatiek in de tuin. Het smalle, krachtige blad en de elegante groeiwijze, de aarvormige bloei van vele siergrassen zorgen bovendien voor spannende contrasten met grootbladige vaste planten met opvallende bloemschermen of bloemtrossen, zoals de schermbloemigen of de Achillea-soorten. Maar ze kunnen evengoed gebruikt worden om het effect van planten met een gelijksoortige groeiwijze, zoals de langerekte aren van Veronica of Persicaria, te versterken. In alle gevallen zorgen ze voor een gevoel van natuurlijkheid en maken ze de beplantingschema’s soepeler en minder strak.

De losse vorm en de ijle, doorschijnende groeiwijze van de meeste siergrassen zorgt voor een aparte charme. Wat is er mooier dan een zomerse hooiweide die lijkt te dansen in de wind? Een tuin is natuurlijk geen hooiweide of een tarweveld, maar met siergrassen kan je proberen om iets van die sfeer te vatten. De grote siergrassen zoals de vele Miscanthus-soorten ruisen voortdurend op het ritme van de wind. Bijzonder elegant zijn de bloempluimen van Pennisetum die bij het minste windje op en neer deinen.

Die ijle groeiwijze maakt hen ook bijzonder geschikt om in de bloemborder sterk contrasterende planten van vorm of kleur te gaan verbinden. Dat de meeste siergrassen laat op het seizoen tot volle wasdom komen en beginnen bloeien, is zowel een voordeel als een nadeel, omdat ze in het voorjaar veel minder effect hebben. Daarom moeten we ze in de border combineren met planten die in het voorjaar of de zomer bloeien.

Sommige grassen hebben ook een mooi herfst- en wintersilhouet, waarbij ze met hun strogele kleur contrasteren met de meestal veel donkerder restanten van vaste planten. Ook als de ijle stengels bedekt zijn met een rijmlaagje zorgen ze voor een prachtig winterbeeld. Alle Miscanthus-soorten, Molinia caerulea, Pennisetum en Calamagrostis hebben een mooi wintersilhouet. Sommige grassen, zoals de meeste Carex-soorten, Luzula nivea en Luzula pilosa, en Helictotrichon zijn zelfs wintergroen.

Sommige siergrassen kan je omwille van hun bijzondere vorm als een solitair accent gebruiken, net als een mooie struik of snoeivorm. Nadeel is wel dat de meeste siergrassen in het voorjaar tot tegen de grond moeten afgeknipt worden, zodat het ‘accent’ slechts een beperkte periode van het jaar functioneert.

Vooral de hoge grassoorten lenen zich ertoe om als solitair of in een grote groep te worden aangeplant, dit geldt op de eerste plaats voor de vele soorten en cultivars van het Prachtriet (Miscanthus). Ze variëren in hoogte van één tot drie meter. Door het smalle, stijve blad en de grote losse, overhangende bloempluimen is het een van de elegantste en populairste siergrassen. Vooral van Miscanthus sinensis bestaan vele selecties met diverse bladkleuren en bloeiwijzen. Ze verkleuren bovendien mooi in de herfst en blijven de hele winter een aantrekkelijk profiel behouden. Interessante vormen zijn o.m. de cultivars ‘Silberfeder’ en ‘Gracillimus’. Sommige grassen hebben dan weer de aparte charme door hun ijle bloeistengels die onophoudelijk wiegen in de wind, zoals het Pluimstruisriet (Calamagrostis acutiflora), een hoog opgroeiende plant die al begin juni begint te bloeien. Nadien verkleuren de smalle veren mooi goudbruin. Ook in de winter zijn die droge stengels prachtig. Molinia caerulea daarentegen blinkt uit door zijn schitterende herfstkleur. Sierhaver (Helictotrichon sempervirens) tenslotte valt op door het stijve blauwe blad en de sierlijke overhangende bloeiwijzen.

Voor meer informatie omtrent plantenkeuze klik hier